Ngoài dầu đặc biệt của từng hãng máy nén khí thì nên sử dụng dầu loại nào? Bài viết sau sẽ giúp quý khách hàng lựa chọn được dầu khí nén tốt và đảm bảo nhất!
Về cơ bản thì các máy nén khí trục vít hoạt động sinh ra khí nén dựa trên nguyên tắc 2 trục vít có cấu tạo đặc biệt chuyển động tương đối với nhau với khe hở rất nhỏ ( chỉ khoảng từ 0,5 tới 1 mm). Đầu trục vít và cuối trục vít được cố định trong cụm đầu nén bằng các vòng bi chuyên dụng được chế tạo với độ chính xác cực cao có khả năng quay ở tốc độ cao mà không làm lệch tâm của trục vít . Để có thể sinh ra khí nén thì khe hở này cần được làm kín nhờ dầu máy nén khí. Vì vậy chọn dầu máy nén khí chất lượng cao để máy nén khí hoạt động ổn định là việc rất quan trọng.
Đây là băn khoăn của rất nhiều người khi tính đến chuyện thay dầu nhớt cho máy nén khí. Đó phải là loại dầu nhớt đảm bảo chất lượng cao, giá cả phù hợp với chất lượng mà nó mang lại.
Hầu hết các hãng dầu nhớt trên đều chú trọng đến khả năng bôi trơn, chống mài mòn, chống gỉ, chống ma sát, bảo vệ hệ thống các chi tiết máy nén khí giúp máy nén khí hoạt động ổn định, đạt hiệu quả cao.
Chức năng của dầu máy nén khí:
- Dầu máy nén khí được sử dụng cần phải thích hợp với tính chất hóa học của khí được nén, và có khả năng bền ở nhiệt độ cao, chịu được nhiệt độ thấp, độ tạo cặn và bay hơi thấp, đồng thời tương hợp với các tác nhân khác trong máy nén.
- Dầu máy nén khí có tác dụng bôi trơn, chống mài mòn cho cụm vòng bi khi quay với tốc độ cao vì khi đó do ma sát mà cụm vòng bi lai quay với tốc độ có thể lên tới 8000 vòng/phút sẽ sinh ra một lượng nhiệt vô cùng lớn. Nếu không có giải pháp giảm độ ma sát và triệt tiêu lượng nhiệt sinh ra thì cụm vòng bi có thể hỏng ngay sau khi hoạt động. Tuy nhiên, dầu bôi trơn cũng chỉ có khả năng dẫn nhiệt và giảm độ ma sát nếu muốn triệt tiêu hiệu quả lượng nhiệt sinh ra máy nén khí cần có cơ cấu làm mát dầu bôi trơn riêng.
- Ngoài tác dụng kể trên, dầu máy nén khí còn có tác dụng vô cùng quan trọng khác là làm kín khe hở giữa 2 trục vít của máy nén khí. Do được chế tạo đặc chủng lên dầu máy nén khí có độ nhớt vừa đủ khi trục vít quay dầu máy nén khí sẽ điền đầy vào khe hở đó tạo thành buồng kín góp phần nén không khí lên áp suất cao. Mặc dù vậy một số máy nén khí không cần dầu bôi trơn để điền đầy vào khe hở đó để nén khí đó là dòng máy trục vít không ngâm dầu (oil free) vì trục vít được chế tạo bằng vật liệu chịu nhiệt chống biến dạng và có khe hở gần như bằng 0.
Ngoài thị trường hiện nay máy nén khí gồm 2 loại: máy nén khí trục vít và máy nén khí Piston. Để khách hàng có cái nhìn tổng quát về 2 loại máy trên thì chúng tôi đưa ra những tiêu chí sau:
+ Cấu tạo:
– Máy nén khí piston hút và nén khí dựa trên chuyển động tịnh tiến của piston trong lòng xilanh sự chuyển động của lòng trục khuỷu , sự kín của xilanh và piston được bảo đảm bởi các vòng xéc – măng trên piston. xéc- măng có thể là hợp kim thép hoặc nhựa. hơi nén được tích trong bình nén bảo đảm áp cho các thiết bị ngoại vi.
– Máy nén khí trục vít hoạt động theo 2 cơ chế ép khí trên 2 rãnh xoắn , xoắn khít ngược chiều nhau, ép và đẩy hỗn hợp khí và dung môi, hỗn hợp này sẽ được qua hệ thống lọc tách khí và dung môi, dung môi được tuần hoàn trở lại hệ thống khí nén được đưa ra các thiết bị sử dụng.
+ Đặc điểm khí nén:
– Do có sự nhồi nhét liên tục của piston nên khí nén của máy nén khí piston đạt được mức áp suất cao hơn máy nén khí trục vít, thường là từ 12 – 25 kg/cm2 .
– Trong khi đó máy nén khí trục vít do cơ chế xoắn khít mà khí nén của dòng máy này được duy trì đều đặn ở đầu ra vì thế người ta có thể nói trực tiếp máy nén khí trục vít vào hệ thống đường dẫn, cung cấp cho các thiết bị sử dụng khí nén mà không cần phải qua bình chứa khí, khí nén trục vít thường duy trì đều đặn ở mức 6,5 – 12 kg/cm2 .
+ Độ ồn:
– Về cơ bản thì máy nén khí piston có độ ồn cao hơn so với máy nén khí trục vít, tuy nhiên để khắc phục tình trạng này người ta thiết kế một thùng cách âm để đặt máy.
⇒ Cách chọn dầu nhớt cho máy nén khí.
Rất nhiều người sử dụng máy nén khí nhưng lại bỏ qua không quan tâm và không biết rõ về máy nén khí của mình đang dùng cần loại dầu nhớt như thế nào, họ không tự thay thế được mà cần phải gọi thợ tới. mỗi một loại máy nén khí lại dùng một loại dầu chuyên dùng khác nhau vì thế cần phải hiểu rõ và dùng chúng như thế nào cho đúng cách, dưới đây là những loại dầu máy nén khí phổ biến nhất.
+ Máy nén khí piston, trục vít cần sử dụng loại dầu nhớt nào.
– Dầu bôi trơn động cơ thông thường chỉ có tác dụng bôi trơn giảm ma sát cho động cơ, nhưng dầu máy nén khí còn có chức năng khác dòng dầu máy nén khí chất lượng được thiết kế đáp ứng được những điều kiện làm việc khắc nghiệt nhất của máy nén khí, các sản phẩm dầu máy nén khí có thể đạt chu kỳ thay dầu đến 6000 – 12000 giờ sử dụng tùy thuộc vào dầu gốc pha chế.
Hiện nay, các sản phẩm dầu máy nén khí thông thường có ba thông số về độ nhớt phổ biến là là ISO VG 32, ISO VG 46, ISO VG 68 (độ nhớt động học đo ở 40°C, độ nhớt đặc theo cấp độ tăng dần). Trong đó, đối với các máy nén khí mới sử dụng, lúc này khe hở trục vít còn ít, chúng ta nên chọn loại dầu có độ nhớt loãng như ISO VG 32. Các máy đã sử dụng lâu (thường là trên 10 năm) thì các khe hở trục vít sẽ lớn hơn nên cần chọn độ nhớt đặc hơn chúng ta nên sử dụng các loại dầu có độ nhớt cao hơn ISO VG 46 hoặc dầu có ISO VG 68. Dầu máy nén khí có độ nhớt 46 hiện đang phổ biến nhất trên thị trường và có thể dùng cho mọi máy nén khí được.
Phân loại dầu máy nén khí:
– Dầu máy nén khí có 2 loại chính là dầu gốc khoáng và dầu tổng hợp :
Dầu tổng hợp là dầu được tạo ra bằng các phản ứng hóa học từ những trường hợp chất ban đầu , do đó nó có những tính chất được định ra sẵn , nó có thể có những tính chất tốt nhất của dầu khoáng , bên cạnh đó nó còn có các tính chất khác đặc trưng như là không cháy , không hòa tan lẫn trong nước, ưu điểm của loại dầu này là có tính rất chuyên nghiệp , khả năng làm mát cũng như bôi trơn rất tốt và có thể sử dụng trong một thời gian dài,
– Các loại dầu nhớt gốc khoáng thường được chế biến từ dầu thô .
Có nguồn gốc từ các hidro các bon, tuy nhiên loại dầu này có thể bôi trơn bị hạn chế đi khá nhiều và đang dần bị hạn chế đi khá nhiều và đang dần bị hạn chế được sử dụng rộng rãi vì hoạt động kém ở nhiệt độ khắc nghiệt , dầu gốc khoáng được tạo bởi 2 thành phần chính là mazut và gudron mỗi thành phần này đều có công đoạn chế biến khác nhau.
Hiện nay các loại dầu máy nén thương phẩm chủ yếu là nhập khẩu với giá thành khá cao, do vậy cần nghiên cứu pha chế loại dầu máy nén đáp ứng yêu cầu kỹ thuật nhằm giảm giá thành và nâng cao hiệu quả trong sản xuất. tại Việt Nam các sản phẩm dầu máy nén khí Shell được nhập khẩu trực tiếp từ Thái Lan cho chất lượng tốt, Thương hiệu dầu máy nén khí trong nước phải kể đến dầu máy nén khí PV Oil sản phẩm chất lượng mà giá thành rất phù hợp.
Khách hàng sử dụng máy nén khí nên chú ý trong quá trình khởi động hệ thống bơm dầu cho máy nén khí giữ vai trò cung cấp dầu nhớt bôi trơn cho máy nén khí. Khi ta tắt máy nén khí bơm dầu sẽ ngừng hoạt động thì dầu máy nén khí sẽ tự động chảy trở lại ra khỏi các vị trí cần bôi trơn khiến quá trình khởi động lại máy nén khí sau một thời gian sẽ tạo nên ma sát lớn gây mài mòn giữa các bề mặt tiếp xúc do thiếu dầu nhớt.
Theo các chuyên gia về máy nén khí thì 75% nguyên nhân máy nén khí bị mài mòn xảy ra trong quá trình khởi động và trong lúc làm nóng máy. Sự mài mòn này về lâu về dài sẽ sẽ làm tổn hại lớn đến động cơ của máy nén khí dẫn đến giảm công suất hoạt động của máy nén khí, gây ra những hỏng hóc sự cố ngoài mong muốn dẫn đến quá trình dừng máy ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.
Ngoài ra việc sử dụng dầu máy nén khí kém chất lượng cũng gây ra rất nhiều lỗi cho máy nén khí. Nếu dùng sai dầu máy nén khí hoặc dùng loại có chất lượng thấp máy nén khí sẽ gặp rất nhiều trục trặc. Điển hình như khả năng bôi trơn cụm vòng bi kém, dẫn và giải nhiệt kém sẽ dẫn tới cụm vòng bi sẽ bị biến dạng do nhiệt độ quá cao, khi đó dẫn tới khả năng định tâm sẽ bị thay đổi, khe hở giữa 2 trục vít bị thay đổi nhiều trường hợp sẽ phá hỏng trục vít và không thể sửa chữa. Dễ nhận thấy nhất là công suất của máy nén khí bị giảm do dầu bôi trơn có độ nhờn thấp không điền đầy vào khe hở dẫn đến tỉ số nén khí bị giảm. Hoặc độ nhờn dầu bôi trơn cao quá sẽ khiến cho cụm đầu nén bị bó và không thể khởi động được. Nguy hiểm nhất là dùng nào dầu máy nén khí không chịu được nhiệt độ cao khi hoạt động dẫn tới hiện tượng dầu bôi trơn bị keo lại giống như nhựa đường.
Hiện nay để khắc phục các sự cố trên các thương hiệu nổi tiếng như dầu máy nén khí Shell, dầu máy nén khí Total, dầu máy nén khí Castrol, dầu máy nén khí Caltex, dầu máy nén khí Mobil với công nghệ sản xuất hiện đại lưu ý đặc biệt đến vấn đề trên nên các sản phẩm của các hãng này luôn có những phân tử dầu nhớt thông minh vẫn còn bám chặt như nam châm tạo ra một màng dầu bảo vệ vượt trội cho động cơ máy nén khí ngay từ khi khởi động. Các phần tử dầu nhớt thông minh này sẽ không chảy hết về bồn dầu và ống dẫn dầu mà bám dính tại những chi tiết trong động cơ máy nén khí để bảo vệ hệ thống chi tiết cho máy nén khí.
